Blog

Nhắc đến Shinkansen, hẳn các bạn đã biết nó là một trong những phương tiện di chuyển tốc độ cao (chỉ sau máy bay) trong hệ thống giao thông tại Nhật Bản. Tuy nhiên, tốc độ cao lại đi kèm với giá cước vận chuyển cao không kém (gần gấp đôi phí vận chuyển bằng tàu thường và chỉ thua giá vé máy bay một chút), là một trong những điều khiến Shinkansen bị mất điểm trong cuộc chạy đua giành khách hàng trong thời gian gần đây.

1. Đôi nét lịch sử của những con tàu Shinkansen:

Ngày 10/5/1956,Tổng công ty đường sắt Nhật Bản JNR (Japan National Railways) thành lập đội nghiên cứu dự án phát triển tàu cao tốc shinkansen. Qua nhiều lần nghiên cứu và chạy thử nghiệm, “0 series” của Shinkasen với các con tàu có tên Hikari và Kodama đã được chính thức đưa vào hoạt động từ ngày 1/10 /1964 trên tuyến Tokyo-Shin Osaka.

Shinkansen “100 series” – một cải tiến của Shinkansen “0 series” – đã được giới thiệu và đưa vào sử dụng năm 1985. Điều mới của series này là ở những thay đổi trong các dịch vụ trên tàu để thu hút khách hàng như sử dụng loại ghế mới có thể đổi hướng tùy thích (cùng hoặc ngược chiều chuyển động của đoàn tàu), sử dụng các khoang phục vụ ăn uống, các loại ghế hạng nhất và những khoang hành khách riêng tư. Hình ảnh đoàn tàu dài, mũi nhọn, sơn trắng với những ô cửa sổ viền xanh đã trở nên quen thuộc đối với người dân Nhật.

2. Một vài so sánh

Để minh họa cho tốc độ của Shinkansen, xin đưa ra một bảng so sánh tốc độ Shinkansen và các loại tàu khác trên thế giới.

Số liệu trong bảng này là từ một cuộc điều tra về tốc độ do Railway Gazzette International xuất bản năm 2001 (hơi cũ)

Từ bảng trên, có thể thấy rằng trong các loại tàu hoạt động dịch vụ thì tàu của Nhật Bản đạt được tốc độ trung bình cao nhất trên quãng đường chạy dài nhất. Trong những cuộc thử nghiệm tàu Nozomi gần đây, tốc độ cao nhất ghi nhận được là 443 km/h – đạt trong lần thử nghiệm năm 1996 trên tuyến Tokaido. (Gần đây có thông tin về thử nghiệm tàu với tốc độ 500km/h nhưng thông tin này chưa được xác minh cụ thể).

3. Cuộc cạnh tranh giữa đường sắt và hàng không:

Trong khi vẫn không ngừng cải tiến gia tăng tốc độ và nâng cao chất lượng phục vụ, các nhà điều hành của Shinkansen không khỏi lo ngại khi đương đầu với đối thủ nặng kí trong cuộc chiến giành khách hàng tại thị trường du lịch trong nước- đó là các công ty hàng không nội địa.

Cuộc chiến bắt đầu bằng sự kiện các công ty hàng không được phép tự định giá vé trong một giới hạn cho phép, và họ đã thực hiện hàng loạt các chế độ giảm giá vé trên các tuyến bay quốc nội.

Giám đốc điều hành JR Tokai Noriyuki Kasai nhiều lần khẳng định rằng công ty không hề có ý định tham gia vào cuộc cạnh tranh này với ngành hàng không, cũng như là sẽ không đi lệch quĩ đạo mà họ đã đặt ra. Tuy nhiên đó là một thực tế không thể tránh khỏi, và họ cũng đã bị buộc phải bước chân vào cuộc cạnh tranh này. Theo các thông tin của Bộ Nhà đất, Cơ sở hạ tầng và Giao thông, kể từ năm 1997, tỉ lệ hành khách sử dụng máy bay trên các tuyến Tokyo-Osaka, Hiroshima-Okayama tăng lên nhiều so vơi phía sử dụng Shinkansen. Hành khách trên chuyến bay Tokyo- Hiroshima cũng chiếm ưu thế so với lượng hành khách dùng Shinkansen kể từ năm 1998. Điều này có thể lí giải được, là vì cùng một giá cả vận chuyển trên một khoảng cách di chuyển khá dài thì thời gian vận chuyển nhanh hơn sẽ là một ưu tiên khi lựa chọn phương tiện. Ví dụ, bay từ Tokyo đến Hiroshima hết 1 giờ 20 phút, trong khi đi Shinkansen có thể khiến bạn mất 7 giờ.

Năm 2001, Japan Airlines Co., All Nippon Airways Co. và Japan Air System Co. hợp tác với nhau và bắt đầu các dịch vụ khứ hồi không đòi hỏi đặt vé trước, tăng số lượng các chuyến bay, điều chỉnh bảng giờ các chuyến bay để giảm thời gian chờ đợi của hành khách, giảm giá vé rẻ hơn giá tàu Shinkansen Nozomi. Những nỗ lực trên đã thu hút khách hàng của Shinkansen ngày càng đến với các dịch vụ hàng không nhiều hơn.

Đáp lại những hành động trên của các hãng hàng không, Hiệp hội các công ty đường sắt JR đã thực hiện giảm giá vé chỉ định trên Shinkansen, đưa thêm nhiều tàu Nozomi vào họat động thay thế cho các con tàu Hikari chậm hơn đã được sử dụng khoảng 20 năm. Ngoài ra họ còn dự kiến mở thêm một chặng dừng mới của Shinkansen tại quận Shinagawa(Tokyo). Việc đưa các con tàu mới Nozomi vào sử dụng sẽ làm tăng số chuyến trên tuyến Tokyo-Osaka lên 3-7 chuyến/giờ (gần gấp đôi hiện nay), và số chuyến trên chặng Hiroshima-Okayama cũng được tăng gấp đôi.

Vé đặt trước cũng sẽ được giảm giá 5% so vói giá vé hiện nay- 14.050 yen cho vé một chiều chặng ShinOsaka-Tokyo, vé tự do (jiyuseki) 13.240 yen một chiều (không vào giờ cao điểm). Còn trên các chuyến của JR Tokai (Central JR Co.) bạn sẽ được giảm giá vé khoảng 13% nếu đặt trước 1 tuần cho Hikari Shinkansen chặng ShinOsaka-Tokyo.

Trước thách thức mà phía các công ty điều hành Shinkansen đưa ra, Japan Air System Corp. và All Nippon Airways Co. lại sẽ gỉam giá vé khứ hồi Tokyo-Osaka khoảng 6% từ tháng 9 năm nay. Ngoài ra họ còn thực hiện giảm giá vé đi nhiều lần chặng Tokyo-Okayama, Tokyo-Hiroshima xuống 15% đến 24%. Dự tính giảm giá của họ là vào thàng 10 năm nay, nhưng sức ép từ phía các công ty JR khiến họ phải đưa vào áp dụng chế độ giá vé mới sớm hơn 1 tháng.

Thay cho lời kết

Nói gì thì nói, sự cạnh tranh giữa các công ty vận chuyển hành khách sẽ mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng, với những dịch vụ ngày các rẻ hơn, chất lượng tốt hơn. Hy vọng rằng Hãng hàng không VN cũng có những chế độ giảm giả vé các chuyến bay quốc tế và quốc nội, cũng như nhiều hình thức khuyến mãi hơn để thu hút thêm nhiều du khách.

By cuccu – Tổng hợp từ nhiều nguồn